Review sách Không Phải Chưa Đủ Năng Lực, Mà Là Chưa Đủ Kiên Định

Không Phải Chưa Đủ Năng Lực, Mà Là Chưa Đủ Kiên Định
Tác giả: Hàn Xuân Trạch

Đôi nét về tác giả:
Hàn Xuân Trạch là một nhà tư vấn tâm lý thuộc thế hệ 7x. Anh Là một người lạc quan, nhiệt tình, thích du lịch, mê đọc sách. Các tác phẩm của cô đều ẩn chứa sự dịu dàng của phái nữ trong đó. Hiện tại, cô có chuyên mục riêng trên nhiều tờ tạp chí phụ nữ nổi tiếng, đã xuất bản nhiều cuốn sách được bạn đọc yêu mến.

Review sách:
Trong cuộc sống hiện tại, việc giữ được bản sắc cá nhân, kiểm soát được ý thức bản thân là điều vô cùng quan trọng. Con người chúng ta rất dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường xung quanh và chính điều đó là một cản trở để mỗi chúng ta sống vui, sống khỏe và enjoy cuộc sống mỗi ngày.

Bạn định sẽ giảm cân sớm thôi, nhưng không bao giờ ngừng nuông chiều bản thân, ăn uống vô độ? Bạn quyết tâm học hành, làm việc chăm chỉ, nhưng cứ bật máy tính là xem phim, nghe nhạc hết cả ngày? Bạn tự nhủ rằng tiền không còn nhiều, phải tiết kiệm, nhưng lại không cầm lòng được trước các món đồ mà hiện tại mình không thực sự cần

Hay có những lúc bạn rất bận rộn với việc của mình, nhưng vì cả nể vẫn chấp nhận giúp đỡ, làm hộ người khác cả phần việc của họ? Bạn có rất nhiều dự định, rất nhiều quyết tâm… nhưng tất cả đều không thể thành hiện thực bởi khả năng tự kiểm soát chưa đủ mạnh mẽ.

Vậy khả năng đó là gì? Tại sao người không có năng lực ấy sẽ buông thả bản thân, khiến cuộc sống đi lệch hướng khỏi quỹ đạo đúng đắn, chẳng thể kiên trì theo đuổi việc gì đến cùng? Ngược lại, người biết tự kiểm soát tốt, dù không đạt được sự thỏa mãn nhất thời, nhưng chắc chắn sẽ thành công trên đường đời và đạt được hạnh phúc dài lâu?

Không Phải Chưa Đủ Năng Lực, Mà Là Chưa Đủ Kiên Định – Cuốn sách giúp bạn làm chủ số mệnh chính mình

“Không phải chưa đủ năng lực, mà là chưa đủ kiên định” là một cuốn sách self help thú vị cho các bạn. Cuốn sách chia làm 5 chương: Mất kiểm soát là khuynh hướng tự nhiên của con người; Cám dỗ là thứ thoạt nhìn cứ ngỡ tươi ngon vừa miệng; Con người không thể thoát khỏi ảnh hưởng của hoàn cảnh; Người khác sẽ ảnh hưởng đến quyền tự chủ của bạn; Nếu không đủ khả năng kiểm soát, hãy để người khác kiểm soát thay bạn. Kẻ địch lớn nhất của một người không phải là cám dỗ trước mắt, mà là nội tâm của chính người đó. Nếu không có tinh thần kiên nhẫn bền bỉ, trừ khi bạn là thiên tài, bằng không sẽ không thể chiến thắng. Người hiểu người khác là thông minh, người hiểu mình mới là sáng suốt nhất. Để chiến thắng người khác chỉ cần có sức mạnh là được, còn chiến thắng bản thân mới là người mạnh mẽ nhất.

Mất kiểm soát là khuynh hướng tự nhiên của con người
Mở đầu cuốn sách, tác giả đã kể ra những thí nghiệm chứng minh rằng con người phải vận dụng ý chí trong quá trình khống chế tư duy, nếu ý chí tiêu hao quá độ sẽ dẫn đến hiện tượng không thể kiểm soát được suy nghĩ. Nguồn năng lượng ý chí của con người là có hạn, vì vậy muốn dùng ý chí để tự kiểm soát thì nhất định phải kết hợp với việc chế ngự suy nghĩ.

Khi một suy nghĩ mà bạn không thể chế ngự xuất hiện, đừng ép bản thân không được nghĩ về nó. Bạn hãy viết những thứ mình nghĩ ra giấy, sau khi viết ra, bạn sẽ cảm thấy bao nhiêu gánh nặng như được trút bỏ. Đến lúc đó ta sẽ suy nghĩ hướng giải quyết vấn đề tồn đọng trong những ý nghĩ kia.

“Thành kiến nhận thức” là một loại thành kiến chủ quan nảy sinh trong nhận thức của một người do ảnh hưởng của yếu tố xã hội hoặc kinh nghiệm cá nhân. Nếu muốn khống chế thành kiến của bản thân, phải thay đổi tư duy và nhận định. Ví dụ, nếu có thành kiến với một kiểu người, bạn có thể tiếp xúc với họ một thời gian. Đến khi phát hiện ra lối sống và hành vi của họ không giống như trong ấn tượng của mình, cái nhìn của bạn về họ sẽ thay đổi.

Đôi khi chúng ta tin chắc rằng suy nghĩ và cách làm của mình là đúng đắn. Cho dù người khác có nói thế nào chăng nữa, ta vẫn không chịu thừa nhận mà cố chấp đến cùng. Chẳng hạn một học sinh làm bài không tốt trong kỳ thi cuối kỳ, cậu ta không cho rằng là do mình chưa cố gắng, mà đổ lỗi cho việc tối qua thức khuya ngủ không ngon hay dạo này có việc làm cậu ấy phân tâm. Những lý lẽ này đều xuất phát từ cơ chế bảo vệ của con người với chính mình, nhưng lại làm khả năng tự kiểm soát tư duy giảm xuống.

Đầu tiên, ta phải hiểu rõ rằng một người giữ vững ý kiến ban đầu của bản thân là do chịu ảnh hưởng sâu sắc của những thông tinh hình thành lên những ý kiến đấy. Tiếp đó, ta phải thay đổi tâm thái, tìm kiếm sự cân bằng mới, không được coi việc thừa nhận sai lầm là một chuyện bẽ mặt. Chẳng có ai trên đời này là hoàn hảo cả, ai cũng có lúc phạm lỗi. Nếu cứ khăng khăng coi quan niệm và suy nghĩ sai lầm là đúng và hành động theo nó thì người bị tổn thương suy cho cùng vẫn là bản thân ta. Hình thành ý thức chấp nhận sai lầm cũng là một dấu hiệu của sự trưởng thành.

Có khi nào bạn cảm thấy soi gương, mình đẹp hơn trong ảnh chụp chưa? Càng soi lâu, ta càng cảm thấy đôi mắt mình to hơn, mũi cao và thẳng hơn và khuôn mặt có nét hơn. Các chuyên gia tâm lý học đưa ra hai yếu tố để giải thích hiện tượng này. Thứ nhất là tâm trạng lúc đó. Nếu vui, ta sẽ thấy trong gương mình xinh đẹp hơn; nếu tâm trạng không tốt, hình ảnh ta thấy cũng khó có thể xinh đẹp. Thứ hai là động cơ của việc soi gương. Chúng ta đều hy vọng mình trong gương có thể ưa nhìn hơn một chút, điều này tạo ra ám thị tâm lý. Vì thế, lúc nhìn bản thân trong gương, ta sẽ cảm thấy mình xinh đẹp hơn so với hiện thực.

Rất nhiều người mua xổ số đều hy vọng sẽ gặp may mắn và trúng giải lớn; học sinh thi lên lớp đều cầu mong sẽ làm bài suôn sẻ và đạt thành tích tốt. Có thể thấy, ai cũng hy vọng mình là người may mắn. Nó là thứ liên quan mật thiết với cách tư duy của con người. Một người có tư duy tích cực lạc quan sẽ nhìn rõ tình hình, phân tích thiệt hơn, lập ra kế hoạch hoàn hảo, sau đó dũng cảm thực hiện những gì đã vạch ra. Cho dù phải đối mặt với khó khăn cũng sẽ tích cực nghĩ cách để khắc phục. Những người như vậy sẽ luôn gặp được may mắn. Còn người có lối tư duy bi quan thì ngược lại. Nhưng làm thế nào để có thể điều khiển tư duy của mình theo hướng tích cực? Muốn làm được điều đó phải thay đổi tâm thái của bản thân. Bởi vì chỉ khi có tâm thái tốt, tư duy mới có thể trở nên tích cực.

“Suy nghĩ thay đổi hành vi, hành vi thay đổi kết quả. Nếu suy nghĩ tích cực, có nhiều khả năng bạn sẽ trở nên may mắn hơn.”

Cám dỗ là thứ thoạt nhìn cứ ngỡ tươi ngon vừa miệng
“Đừng để chút cám dỗ nhỏ bé mê hoặc mà hãy tiếp tục kiên trì, biết đâu bạn có thể đạt được thành công lớn hơn.”

Trong cuộc sống có nhưng lúc chúng ta không thể chống lại cám dỗ. Bởi vì trong quá trình nỗ lực kiên trì, khả năng vượt qua khó khăn và cám dỗ của ta vẫn chưa đủ tốt, hay nói cách khác, đó là vì năng lực kiểm soát chấp hành của bản thân tương đối yếu. Vì thế cần phải tăng cường rèn luyện ý chí và tiếp tục kiên trì sẽ nâng cao khả năng chống lại cám dỗ của con người.

Con người thường bỏ qua hạnh phúc của tương lai để hưởng thụ và tìm kiếm niềm vui nhất thời. Giống như khi mới nhận lương, ta sẽ chi tiền hết lần này đến lần khác để mua thứ thỏa mãn khao khát của bản thân mà quên không cân nhắc các khoản chi trong tháng… Ta muốn ngay lập tức được thỏa mãn khi khao khát thứ gì đó chứ không thể đợi được đến ngày mai. Ví dụ, bạn hút thuốc uống rượu để thỏa mãn dục vọng nhất thời và đẩy vấn đề sức khỏe của bản thân ra phía sau. Bạn quan tâm đến suy nghĩ trước mắt, nhưng lại bỏ lỡ điều quan trọng ở tương lai. Khi không thể “trì hoãn sự hài lòng”, bạn sẽ hối hận về sau

Con người không thể thoát khỏi ảnh hưởng của hoàn cảnh
Khi một sản phẩm mới vừa ra thị trường, vì chưa được trải nghiệm nên chắc chắn người ta sẽ không mua. Tuy nhiên, nếu có rất nhiều người xếp hàng trước quầy bán sản phẩm này, cho dù giá không hề rẻ, bạn nhất định sẽ lập tức gia nhập đội ngũ dài dằng dặc ấy, bởi vì bạn đã bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh. Ai trong chúng ta đều hiểu rằng để môi trường bên ngoài chi phối tư duy là một điều dại dột, nhưng đến thời khắc quan trọng, ta lại không thể kiểm soát được suy nghĩ của mình. Chính vì vậy ta phải kiên định tin tưởng bản thân có thể tránh xa cám dỗ. Chỉ cần giữ vững niềm tin là có thể giảm ảnh hưởng của hoàn cảnh xuống mức thấp nhất. Tóm lại, nếu không muốn bị hoàn cảnh chi phối, chúng ta cần nâng cao khả năng tự kiểm soát, không để hoàn cảnh làm dao động quyết tâm của mình.

Nếu như ta muốn vận dụng thông tin xung quanh để tự kiểm soát bản thân nhằm đem lại ảnh hưởng tích cực cho chính mình, ta cần phải tiếp xúc với các thông tin tích cực nhiều hơn. Ví dụ, trong học tập, chúng ta nên ở cùng các người bạn chăm chỉ. Khi học tập cùng họ, thông tin mà bạn nhận được đa phần có liên quan đến sự chăm chỉ, kiên trì, nỗ lực phấn đấu, hành vi tự nhiên bị ảnh hưởng bởi họ, từ đó dần dần thay đổi.

Để điều khiển cảm xúc của mình, chúng ta có thể tránh xa những yếu tố khơi gợi cảm xúc bi quan và tạo ra yếu tố làm cho cảm xúc trở nên tích cực. Bạn có thể thay hình nền máy tính bằng hình ảnh của cảnh đẹp hoặc động vật nhỏ mà bạn yêu thích, đặt ở trên bàn những đồ trang trí hoặc bức ảnh khiến bạn vui vẻ. Khi chọn địa điểm du lịch, nên chọn một nơi bạn chưa từng đến. Những nơi như vậy sẽ mang lại cảm giác tươi mới, từ đó bạn sẽ điều khiển cảm xúc hiệu quả hơn.

“Nếu thực sự không có cách nào chịu được môi trường chật chội, khi tâm trạng trở nên buồn bực, cáu kỉnh, bạn phải cho bản thân mình một cơ hội để “giảm xóc”.

Người khác sẽ làm ảnh hưởng đến quyền tự chủ của bạn
“Khi cảm thấy ý kiến của mình khác với mọi người, trước hết bạn đừng vội nghi ngờ bản thân. Hãy bình tĩnh suy nghĩ một lúc, cân nhắc rõ ràng rồi mới quyết định hành động như thế nào. 

Nếu có một người hợp tác làm ăn với bạn, kèm theo những lợi nhuận cao và ưu ái cho bạn. Trong cuộc giao dịch hợp tác đó, bạn nghĩ năng lực của mình sẽ làm được và dành phần thắng, thu về số tiền không hề nhỏ. Vậy có khi nào vì ngần ngại từ chối người khác mà bạn tùy tiện đáp ứng đề nghị của họ chưa? Để rồi sau này khi bản thân không làm được điều đó và đánh mất chữ tín với đối phương, chúng ta sẽ tự trách, tự ti, hối hận không ngừng. Và điều này dẫn đến khả năng tự kiểm soát giảm xuống.

Mặc dù việc từ chối người khác cũng thể hiện khả năng tự kiểm soát, nhưng ta cần hiểu rõ một số quan điểm sau: đầu tiên, đừng từ chối người ta bằng giọng nói lạnh lùng cứng nhắc. Bạn chỉ cần từ chối họ bằng lòng thành tâm và thái độ chân thành mà uyển chuyển là được. Có như vậy, sau này hai người mới còn khả năng hợp tác lần nữa. Tiếp theo, bạn nhất định phải chú ý đến lòng tự trọng của họ. Cố gắng dùng từ ngữ chính xác, thỏa đáng, đảm bảo đối phương có thể chấp nhận. Chỉ cần biết cân nhắc khi từ chối người khác, khống chế tốt hành vi và lời nói của mình để không làm tổn thương đến đối phương. Chúng ta không những có thể vượt qua việc từ chối đầy khó khăn mà vẫn duy trì được quan hệ tốt đẹp với người khác.

Nếu không đủ khả năng tự kiểm soát, hãy để người khác kiểm soát thay cho bạn
“Nếu kiểm soát bản thân, đối xử chân thành với mọi người, làm việc bằng cái tâm của mình, suy xét vấn đề từ góc độ của người khác, bạn sẽ nhận ra mình có khả năng tự kiểm soát ở rất nhiều phương diện và dễ dàng đạt được thành công.”

Con người là một loài động vật bầy đàn và thích cuộc sống trong tập thể. Vào một mùa đông ấm áp, bạn rất muốn đi du lịch, nhưng lại không muốn đi một mình. Nếu tìm được vài người bạn có chung nguyện vọng cùng đi với nhau, niềm hăng hái du lịch của bạn sẽ dâng trào.

Dựa vào giám sát đôn đốc của tập thể, người nghiện bia/ rượu, thuốc lá cũng có thể cai nghiện một cách hiệu quả. Ví dụ, tập hợp lại những người thích hút thuốc uống rượu lại một chỗ, giới thiệu làm quen họ với nhau. Sau đó, khi gặp gỡ mọi người có thể kể nhau nghe tình hình cai thuốc và rượu bia của mình cũng như phương pháp vượt qua cám dỗ. Những người còn lại cảm nhận được sự cổ vũ và ủng hộ của thành viên trong nhóm, họ sẽ có thêm niềm tin trong quá trình cai nghiện.

Qua từng sự việc và câu chuyện trong từng chương sách mà tác giả đề cập đến, Hy vọng “Không Phải Chưa Đủ Năng Lực, Mà Là Chưa Đủ Kiên Định” sẽ giúp bạn vững bước trên hành trình kiểm soát cuộc đời mình để thành công trên đường đời và đạt được hạnh phúc dài lâu

Đoạn trích hay:
SUY NGHĨ KHÓ CHẾ NGỰ NHẤT CHÍNH LÀ “BUÔNG THẢ NỐT LẦN NÀY THÔI”

Khi đối mặt với món ngon hấp dẫn, có phải chúng ta thường hay nói rằng: “Mình chỉ buông thả một lần này thôi, lần sau sẽ không thế nữa”? Đứng trước rất nhiều quần áo xinh đẹp, có phải chúng ta cũng tự nhủ rằng: “Mua nốt lần này thôi, mấy tháng tới không mua gì nữa”? Khi ngửi thấy mùi khói thuốc, có lẽ chúng ta sẽ nghĩ: “Hôm nay hút một điếu thôi, từ ngày mai chắc chắn sẽ bắt đầu cai thuốc.”

Khi đối diện với cám dỗ, chúng ta sẽ thường có ý nghĩ “buông thả nốt lần này thôi”. Thế nhưng, nếu chúng ta buông thả lần này, thật sự có thể bảo đảm lần sau sẽ không tiếp tục buông thả bản thân nữa sao? Nếu lần sau gặp phải cám dỗ giống hệt, chúng ta thật sự có thể kiểm soát được bản thân ư?

Tại sao chúng ta lại có suy nghĩ như vậy? Nguyên nhân chủ yếu là do não bộ của chúng ta hiểu nhầm mục tiêu có thể hoàn thành sang mục tiêu đã được hoàn thành. Ví dụ, chúng ta nghĩ tương lai vẫn còn rất nhiều nhiệm vụ nặng nhọc, nếu như không tranh thủ thời gian để làm thì sẽ không kịp, nên nghĩ bụng sẽ dùng thời gian nghỉ ngơi vào thứ Bảy và Chủ Nhật để tăng ca. Nhưng đến thứ Bảy, bạn lại cảm thấy rất mệt, thật sự muốn thư giãn một chút. Bạn tặc lưỡi nghĩ rằng hôm nay nghỉ ngơi trước đã, dù sao thì vẫn còn ngày mai cơ mà, thế là bạn lại đẩy công việc lùi thêm một ngày. Sang đến Chủ Nhật, bạn lại lười chẳng muốn làm. Lúc này, trong đầu bạn nảy ra một ý nghĩ: “Thôi kệ, dù sao cũng là cuối tuần, cũng không bắt buộc phải tăng ca, mấy hôm trong tuần làm nhiều thêm một chút vậy.” Những suy nghĩ này cứ thôi thúc khiến bạn hoàn toàn từ bỏ việc tăng ca, bởi vì não bạn tưởng rằng bạn đã hoàn thành nhiệm vụ đó rồi.

Tuyệt đối đừng đặt mục tiêu và cám dỗ cạnh nhau để cân nhắc, nếu không chúng sẽ khiến ta rối bời, và khả năng tự kiểm soát sẽ giảm xuống. Bởi nếu nhìn thấy mục tiêu một cách rõ ràng, ta sẽ có khả năng tự kiểm soát bản thân hiệu quả hơn. Chuyên gia tâm lý học Fischbacher cho rằng, khi một người tập trung tâm trí vào một mục tiêu, thì ngay cả khi đối mặt với cám dỗ, anh ta vẫn sẵn sàng tự kiểm soát bản thân. Ngược lại, khi một người thỏa mãn ham muốn của mình trước tiên, rồi sau đó mới theo đuổi mục tiêu, anh ta sẽ không tìm cách để chống lại cám dỗ nữa.

Fischbacher và cộng sự đã tiến hành một thí nghiệm. Họ bày cà rốt và bánh ngọt ra trước mặt đối tượng thí nghiệm. Cà rốt đại diện cho thực phẩm lành mạnh, còn bánh ngọt lại đại diện cho thực phẩm không lành mạnh. Họ yêu cầu những người tham gia lựa chọn một trong hai thứ. Nhân viên thí nghiệm không đặt lần lượt cà rốt và bánh ngọt ở đó cho người ta lựa chọn, mà bày ra trước mắt đối tượng thí nghiệm theo hai cách: một cách là bỏ hai loại thực phẩm đó vào trong hai cái bát, cách còn lại là đặt chúng vào trong cùng một cái bát. Khi những người tham gia nhìn thấy hai loại thực phẩm tách nhau ra, họ có khuynh hướng lựa chọn cà rốt, nhưng khi nhìn thấy chúng đặt chung một chỗ, đa số những người tham gia lại lựa chọn bánh ngọt.

Vì sao lại như vậy? Nguyên nhân là bởi khi tách riêng chúng, con người sẽ nhận ra mục tiêu của mình rõ ràng hơn. Họ biết cà rốt tượng trưng cho sự lành mạnh, nên chắc chắn sẽ lựa chọn nó. Còn khi đặt chung một chỗ, họ sẽ không phân biệt được loại nào tốt, loại nào không tốt, mà sẽ có khuynh hướng tưởng tượng về hương vị của chúng, từ đó muốn lựa chọn bánh ngọt hơn.

Lựa chọn của con người khi đứng trước cám dỗ thường rất bất ngờ. Bạn luôn nhắc nhở mình chỉ buông thả nốt một lần, rồi sau này sẽ bù đắp lại, nhưng đây là một chuyện cực kỳ thử thách ý chí. Từ hôm nay, hãy bắt đầu liên tục quan sát bản thân, để xem khi đến “ngày mai” mà bạn nói, bạn có thật sự bù đắp được không? Nếu như không thể, nó sẽ là khởi nguồn của vòng tuần hoàn “chỉ buông thả nốt một lần”, và mục tiêu của bạn sẽ càng khó để thực hiện.

Để củng cố khả năng tự kiểm soát bản thân, đừng để vòng tuần hoàn bất tận của việc “buông thả nốt một lần” xuất hiện. Chúng ta nên tách riêng mục tiêu và cám dỗ để cân nhắc. Quay trở lại với việc tăng ca, nếu như bạn không muốn tăng ca, mà chỉ muốn buông thả bản thân một chút, lúc này bạn phải nghĩ rằng tăng ca là để đuổi kịp tiến độ, để hoàn thành công việc hiệu quả hơn, còn ở nhà nghỉ ngơi chỉ làm ta càng nghỉ càng cảm thấy mệt mỏi. Hãy xác định mục tiêu của bạn là làm việc tốt hơn, từ đó có một cuộc sống tuyệt vời hơn, thế là tự nhiên bạn sẽ tiến về phía mục tiêu này. Nếu như bạn suy nghĩ về việc tăng ca và nghỉ ngơi cùng một lúc, cám dỗ sẽ phình to hơn. Bạn không chỉ nghỉ ngơi lần này, mà lần sau nếu có phải tăng ca, bạn vẫn sẽ lựa chọn buông thả.